GỐM LÁI THIÊU - nét đẹp Hồn Việt

“Trong hơn 150 năm tồn tại, gốm Lái Thiêu không chỉ phát triển mạnh về số lượng lò/ cơ sở sản xuất mà còn phát triển về chủng loại sản phẩm, mẫu mã cũng như kỹ thuật chế tác. Hiện nay, tuy đã qua thời kỳ cực thịnh, nhưng tình yêu nghề vẫn níu chân bao người thợ nơi đây và bằng nhiều cách khác nhau họ đã từng ngày tìm lại và lưu giữ lại nét đẹp truyền thống, sắc thái riêng của dòng gốm Lái Thiêu xưa.”

Bình Dương được thiên nhiên ưu đãi có nguồn khoáng sản đất sét và cao lanh rất phù hợp cho nghề làm gốm. Trong những làng gốm ở Bình Dương thì làng gốm Lái Thiêu đã nổi danh trong và ngoài nước bởi sự mộc mạc nhưng không kém phần tinh tế và đậm chất Nam bộ.  Làng gốm Lái Thiêu thuộc xã Lái Thiêu, huyện Thuận An, tỉnh Bình Dương là một ví dụ điển hình cho thấy tiếng tăm của các sản phẩm gốm tại đây. Xưa kia, quanh chợ Lái Thiêu xuất hiện những lò gốm, thợ làm gốm có thể lấy đất sét ngay cạnh lò hoặc quanh chợ là có thể tạo ra nhiều sản phẩm giá trị. Khoảng năm 1867, người Hoa đến sinh sống và mang theo cả kỹ thuật làm gốm. Tiếp thu kỹ thuật mới, thợ gốm Lái Thiêu tiến hành cải tiến sản xuất và đưa nghề gốm chuyển sang giai đoạn phát triển mạnh mẽ.

Không còn là nghề làm hoàn toàn thủ công, đến nay phần lớn các công đoạn sản xuất đều có sự thay đổi, nhất là ở một số khâu đầu. Người thợ dùng máy để nhào luyện đất, chẻ củi; Dùng bàn xoay tự quay, máy điện,… Hầu hết các cơ sở làm gốm thực hiện rất nghiêm ngặt những tiêu chuẩn nhằm đảm bảo chất lượng. Người thợ không chấp nhận sự cẩu thả nào trong quá trình sản xuất. Có lẽ vì thế mà đã tạo ra những sản phẩm đạt chất lượng rất cao nên được người mua hàng tin dùng từ xưa đến nay. 

 

Với mục đích đưa những nét đẹp truyền thống vào đời sống hiện đại, do đó mỗi món đồ gốm đều được trau chuốt, tỉ mỉ bởi những đôi bàn tay khéo léo của các người thợ gửi gắm vào trong gốm. Họa tiết trên gốm được lấy ý tưởng từ cuộc sống thôn quê, các tác phẩm mỹ thuật hay các bức chạm khắc đình chùa như: phù điêu bát âm, rồng chầu lá đề, tiên nữ… Những nét chạm khắc chìm nổi của mây trời, hoa lá như bung nở trong lòng gốm mỹ miều.

Bên cạnh đó, có những hộ gia đình ở Lái Thiêu đã kế thừa từ 4 đến 5 đời nghề của cha ông để lại, họ miệt mài vì tình yêu với nghề, với đời và với công lao bao đời gìn giữ. Gốm Lái Thiêu, sau khi ra lò các sản phẩm tinh xảo nhất sẽ được các thương buôn tụ về tranh nhau chuyển đi khắp các tỉnh thành và sang tận Lào, Indonesia, Philippines… Sản phẩm nơi đây hiện hữu trong mọi sinh hoạt của gia đình, từ trong nhà vườn đến bàn thờ tổ tiên, từ trong bếp ra đến hàng nước quanh xóm của khắp các cư dân Nam Bộ.

Những năm gần đây, quá trình đô thị hóa đã có nhiều người làng gốm phải đi làm thuê trong các nhà máy hoặc chuyển sang buôn bán để cuộc sống ổn định hơn, nên gốm Lái Thiêu cũng phần nào mai một dần. Dẫu vậy, may mắn vẫn còn những người, những hộ yêu nghề với nỗ lực vực dậy ngọn lửa làng nghề truyền thống. Vì lẽ đó mà hiện nay tại Lái Thiêu còn những gia đình vẫn tiếp tục duy trì sản xuất với sản phẩm chủ yếu chính là heo đất, chậu, một vài loại bình, bát,….và mong chờ một ngày cái nghề “tay lấm đất” sẽ trở lại thời phồn vinh.

 

(Nguồn: Tổng hợp Internet)